Τί απέγιναν όσοι υπέγραψαν τη Συμφωνία της Βάρκιζας;

Γράφει ο Μανώλης Πέπονας.

Η Συμφωνία της Βάρκιζας υπεγράφη επίσημα στις 12 Φεβρουαρίου 1945, μετά δηλαδή τα Δεκεμβριανά, όντας θεωρητικά μια απέλπιδα προσπάθεια να αποφευχθεί ο Εμφύλιος Πόλεμος. Όπως απεδείχθη καμία από τις δύο πλευρές δεν ήταν έτοιμη για ειλικρινή συνδιαλλαγή, με αποτέλεσμα την έναρξη των συγκρούσεων το 1946. 

Στο παρόν άρθρο θα εξετάσουμε μια ενδιαφέρουσα πτυχή των συγκεκριμένων γεγονότων: ποια υπήρξε η κατοπινή πορεία όσων υπέγραψαν τη Συμφωνία;

1. Η αντιπροσωπεία της Ελληνικής Κυβέρνησης

Ιωάννης Σοφιανόπουλος (1887 - 1951)

Νομικός, ο οποίος στα πρώτα του βήματα συνδέθηκε με τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Αν και γνωστός σοσιαλδημοκράτης, ανέλαβε το Υπουργείο Εξωτερικών το 1945 στην κυβέρνηση Πλαστήρα. Οι ιδέες του τον έφεραν σε τροχιά σύγκρουσης με τους συναδέλφους του, αναγκάζοντάς τον σε παραίτηση. Χρίστηκε εκ νέου υπουργός Εξωτερικών την περίοδο Νοεμβρίου 1945 - Ιανουαρίου 1946. Στις εκλογές του 1950 κατήλθε ως υποψήφιος της κεντροαριστερής «Δημοκρατικής Παράταξης».

Περικλής Ράλλης (1891 - 1945)

Ο υπουργός Εσωτερικών της κυβέρνησης Πλαστήρα ήταν πολιτευτής του Λαϊκού Κόμματος από τη δεκαετία του 1920 και διέθετε σπουδαία εμπειρία. Απεβίωσε λίγο μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας.

Ιωάννης Μακρόπουλος (1883 - 1954)

Βουλευτής και υπουργός του Λαϊκού Κόμματος κατά τη δεκαετία του 1930, υπήρξε υπουργός Γεωργίας από τις 6 Ιανουαρίου έως τις 8 Απριλίου 1945. Έπειτα, από τις 15 Δεκεμβρίου 1952 μέχρι τις 16 Νοεμβρίου 1953, ανέλαβε το αξίωμα του Προέδρου της Βουλής. Απεβίωσε λίγους μήνες μετά τη λήξη της θητείας του.

2. Η αντιπροσωπεία του ΕΑΜ

Γιώργης Σιάντος (1890 - 1947)

Ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, κατηγορήθηκε από τους ομοϊδεάτες του ως ο κύριος υπεύθυνος για την ήττα στα Δεκεμβριανά. Μετά την επιστροφή του Ζαχαριάδη στην Ελλάδα έπεσε σε δυσμένεια. Βαρύτατα άρρωστος πέθανε από ανακοπή καρδιάς στην Αθήνα το 1947. 

Δημήτρης Παρτσαλίδης (1903 - 1980)

Ποντιακής καταγωγής δήμαρχος της Καβάλας για λίγους μήνες το 1934. Μετά τη Βάρκιζα, εκτοπίστηκε στην Ικαρία (1947 - 1949) και έπειτα δραπέτευσε για να καταταγεί στον Δημοκρατικό Στρατό. Για μικρό χρονικό διάστημα ηγήθηκε της Προσωρινής Κυβέρνησης του ΚΚΕ, ήλθε όμως σε σύγκρουση με τον Ζαχαριάδη και διεγράφη από το κόμμα το 1952. Υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος του ΚΚΕ Εσωτερικού, ενώ επέστρεψε στην Ελλάδα το 1971 για να συμμετάσχει στον αντιδικτατορικό αγώνα. Συνελήφθη ωστόσο από τις Αρχές και εστάλη στην εξορία. Μετά τη μεταπολίτευση δεν ασχολήθηκε με τα κοινά. Αρκέστηκε μόνο στη συγγραφή βιβλίων, με τα οποία έκανε λόγο για αμοιβαία λάθη των δύο πλευρών του Εμφυλίου Πολέμου. 

Ηλίας Τσιριμώκος (1907 - 1968)

Ίσως η πλέον ενδιαφέρουσα περίπτωση. Βενιζελικός πολιτικός, εκ των ιδρυτών του ΕΑΜ. Συνέχισε την πολιτική του σταδιοδρομία ως βουλευτής κεντροαριστερών κομμάτων μετά τη Βάρκιζα. Την περίοδο Δεκεμβρίου 1963 - Ιανουαρίου 1965 διετέλεσε Πρόεδρος της Βουλής, έπειτα υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου, κι εν τέλει πρωθυπουργός στην Κυβέρνηση των Αποστατών (1965).